Thuế Thu nhập Doanh nghiệp (TNDN) và Quyết toán Thuế Thu nhập Cá nhân (TNCN)

Thuế Thu nhập Doanh nghiệp (TNDN) và Quyết toán Thuế Thu nhập Cá nhân (TNCN) là hai khía cạnh quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch VTVA, Nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Việt Nam trao đổi tại hội thảo "Thuế và nền kinh tế số"

Thuế Thu nhập Doanh nghiệp (TNDN)

Thu nhập Doanh nghiệp (TNDN) là loại thuế trực thu, đánh vào thu nhập chịu thuế của các tổ chức kinh doanh, bao gồm doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Mức thuế suất thuế TNDN hiện hành ở Việt Nam thường là 20%, nhưng có thể thay đổi tùy theo ngành nghề kinh doanh và loại hình doanh nghiệp.

Các yếu tố ảnh hưởng đến TNDN được kể đến là (1) Doanh thu: Đây là tổng số tiền doanh nghiệp nhận được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ và các hoạt động khác. Doanh thu là yếu tố cơ bản để xác định thu nhập chịu thuế; (2) Chi phí hợp lý: Bao gồm các chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh như chi phí mua nguyên vật liệu, tiền lương, chi phí quảng cáo, chi phí thuê văn phòng, v.v. Những chi phí này sẽ được khấu trừ từ doanh thu để xác định lợi nhuận chịu thuế; (3) Lợi nhuận chịu thuế: Lợi nhuận chịu thuế là phần chênh lệch giữa doanh thu và chi phí hợp lý. Đây là căn cứ để tính toán số thuế TNDN mà doanh nghiệp phải nộp.

Một số quy định về TNDN trong bối cảnh kinh tế số mà các doanh nghiệp cần biết. Theo các quy định hiện hành, các doanh nghiệp hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) và kinh doanh dịch vụ trực tuyến các doanh nghiệp có thu nhập từ Việt Nam, bao gồm cả doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có doanh thu từ các hoạt động xuyên biên giới, đều phải thực hiện nghĩa vụ kê khai và nộp thuế TNDN tại Việt Nam.

Cụ thể, các nhà cung cấp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới phải đăng ký, kê khai và nộp thuế tại Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế Việt Nam. Đây là một trong những biện pháp nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Quyết toán Thuế Thu nhập Cá nhân (TNCN)

Thuế Thu nhập Cá nhân (TNCN) là loại thuế trực thu đánh vào thu nhập của cá nhân, bao gồm thu nhập từ tiền lương, tiền công, kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, và các nguồn thu nhập khác. Quyết toán thuế TNCN là quá trình tổng hợp và kiểm tra các khoản thu nhập trong năm, để xác định số thuế mà cá nhân phải nộp hoặc được hoàn lại.

Các quy định về quyết toán thuế TNCN: (1) Thời gian quyết toán: Theo quy định, thời hạn quyết toán thuế TNCN thường diễn ra vào cuối quý 1 của năm tài chính tiếp theo. Cá nhân hoặc tổ chức chi trả thu nhập phải thực hiện quyết toán thuế để đảm bảo tuân thủ pháp luật. (2) Cách tính thuế: Thuế TNCN được tính dựa trên tổng thu nhập chịu thuế của cá nhân sau khi đã trừ các khoản giảm trừ như giảm trừ gia cảnh, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, v.v. Các khoản giảm trừ này giúp giảm bớt số thuế phải nộp của cá nhân. (3) Kê khai và nộp thuế: Cá nhân có thu nhập từ nhiều nguồn khác nhau hoặc có số thuế phải nộp thêm sẽ phải tự kê khai và nộp thuế. Đối với các cá nhân chỉ có một nguồn thu nhập từ một tổ chức, tổ chức chi trả thu nhập sẽ thay mặt cá nhân thực hiện quyết toán thuế.

Thách thức và giải pháp trong quyết toán thuế TNCN trong nền kinh tế sốđang được thảo luận nhiều trên các diễn đàn, hội nghị, hội thảo.Với sự phát triển của nền kinh tế số và các hình thức kinh doanh trực tuyến, quản lý thuế TNCN trở nên phức tạp hơn. Đặc biệt, các cá nhân có thu nhập từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như từ các nền tảng thương mại điện tử, quảng cáo trực tuyến trên Google, Facebook, YouTube,... cần phải tự giác thực hiện kê khai và quyết toán thuế đúng hạn. Các quy định hiện hành yêu cầu các cá nhân này phải kê khai đầy đủ các khoản thu nhập từ các nguồn khác nhau, kể cả các khoản thu nhập từ nước ngoài, để đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế. Ngoài ra, các ngân hàng thương mại tại Việt Nam cũng phải phối hợp với cơ quan thuế để kiểm soát dòng tiền và hỗ trợ thu thuế đối với các cá nhân và tổ chức có thu nhập từ kinh doanh trực tuyến.

Thuế TNDN và Quyết toán Thuế TNCN đều là những yếu tố quan trọng trong hệ thống thuế của Việt Nam. Trong bối cảnh nền kinh tế số, việc tuân thủ các quy định về thuế càng trở nên quan trọng hơn. Doanh nghiệp và cá nhân cần có sự hiểu biết đầy đủ và thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ thuế của mình để góp phần phát triển kinh tế đất nước bền vững./.

Ban Truyền thông Trường Kinh tế

(Tóm lược từ bài trình bày của diễn giả, chuyên gia Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch VTCA, Nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục thuế Việt Nam, Bộ Tài chính tại hội thảo “Thuế và nền kinh tế số”)